خود درمانی هنگام بروز سرماخوردگی در افراد ۱۵ تا ۴۵ سال، شهرستان بابل، ۱۳۷۷

سابقه و هدف: خود درمانی یکی از مسائل مهم بهداشتی است که می تواند در بسیاری از موارد معضلات مهمی را در جامعه ایجاد کند. سالانه مبالغ هنگفتی در اثر خود درمانی با داروهای موجود در دنیا هزینه می گردد. یکی از مواردی که عمدتا در آن افراد دست به خود درمانی می زنند، سرماخوردگی است. این مطالعه به منظور یافتن شیوه خود درمانی در این موارد و نقش برخی از عوامل موثر بر آن در شهرستان بابل در سال 1377 انجام گرفته است. مواد و روش ها: این مطالعه به صورت مقطعی روی 961 نفر از ساکنین 45-15 سال شهرستان بابل، در نیمه دوم سال 1377 انجام شد. نمونه گیری به صورت چند مرحله ای و با در نظر گرفتن توزیع دو مشخصه جنس و محل سکونت صورت پذیرفت. داده های مطالعه از طریق پرسشنامه آزمایش شده، جمع آوری و نهایتا با استفاده از آمار توصیفی و تست آماری chi-square آنالیز شدند و در صورتی که ارزش p از 0.05 کمتر بوده تفاوت ها معنی دار تلقی شدند. یافته ها: میانگین سنی افراد 9.4±28.8 سال بود. 40.4 درصد افراد در هنگام سرماخوردگی به پزشک مراجعه نمودند. میزان مراجعه در افراد 45-31 سال نسبتا بیشتر از افراد 30-15 سال بود (42% در مقابل 39.1%). همچنین این میزان در افراد روستایی بیشتر از ساکنین شهر بود (47% در مقابل 35.8%) که از نظر آماری نیز تفاوت کاملا معنی دار بود (p<0.0005). در صورت عدم مراجعه به پزشک 81.3% افراد خود درمانی داشتند. 79.4 درصد مربوط به مصرف آنتی بیوتیک ها بوده و مدت خود درمانی در این مورد بین 1 تا 14 روز در نوسان بود. 86.1 درصد افراد دارو را شخصا و براحتی از داروخانه تهیه کردند. همچنین ارتباطی بین میزان تحصیلات و میزان مراجعه به پزشک وجود داشت (p<0.00003). نتیجه گیری: با توجه به یافته ها مشخص می شود که نسبت خود درمانی در این جامعه و بویژه در جامعه شهری قابل توجه بوده و متاسفانه خود درمانی با آنتی بیوتیک ها نیز در این موارد بطور چشمگیری بالاست. به هرحال این مسئله نیاز به توجه بیشتر متولیان امر خصوصا پزشکان و داروسازان شاغل در سطح شهرستان دارد تا ضمن اطلاع رسانی دقیق به بیماران، خود کمترین نقش را در اشاعه خود درمانی داشته باشند.